تحلیل رشد اقتصادی با تأکید بر نهاده ی انرژی: رهیافت اگزرژی (مطالعه ی موردی کشورهای در حال توسعه ی ایران، ترکیه و عربستان)

انرژی به عنوان یکی از عوامل تولید، سهم بزرگی در رشد و توسعه کشورها دارد. از اینرو، بررسی رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی از اهمیت شایانی برخوردار است. دیدگاه های متفاوتی در مورد نقش انرژی در تولید توسط اقتصاد دانان نئوکلاسیک و اقتصادادنان اکولوژیست مطرح شده است. با توجه به نقش انرزی در تئوری بیوفیزیکی، دیدگاه نئوکلاسیکی رشد به شدت توسط طرفداران اقتصادی زیست محیطی مورد انتقاد قرار گرفته است از اینرو، برخی از این اقتصاد دانان به تبیین فرآیندهای اقتصادی پراخته اند. در این پژهش ایبتدا به توصیف اگزرژی پرداخته می شود، بر این اساس خدمات اگزرژی ( کار مفید)به عنوان یکی از مهمترین محرکهای رشد اقتصادی، نقش به سزایی در توضیح رشد اقتصادی دارد.خدمات اگزرژی نیاز به هر گونه ضریب پیشانرژرفت تکنولوژیکی برون زا را در توابع تولید با بازده ثابت نسبت به مقیاس، از بین میبرد و رشد اقتصادی بدون نیاز به چنین ضریبی با دقت نسبتا بالایی قابل توضیح است. بنایراین، د این پزوهش سعی شده است با استفاده از تحلیل اگزرزی، بازده انرژی و اگزرژی بخشهای مختلف اقتصادی و در نهایت کار مفید هر بخش مورد محاسبه قرار گیرد، سپس با استفاده از سهم هر بخش از مصرف انرزی، کار مفید کل اقتصاد به صورت سری زمانی، برآورد شده است. در ادامه با بهره گیری از رویکرد آیرس (2005)که مبنی بر جایگزینی کار مفید به جای نهاده انرژی در توابع تولید با بازده ثابت نسبت به مقیاس است، تأثیر خدمات اگزرزی یر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه ایران، ترکیه و عربستان در قالب داده های تابلویی طی دوره زمانی 2007-1998، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. نتایج تجربی پژوهش، بیانگر اثر مثبت و معنادار خدمات اگزرزی بر رشد اقتصادی است و نتایج بدست آمده با مقادیر واقعی سازگار می باشد.